4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΜΙΘΕ. 2016. DOI: 10.13140/RG.2.2.21523.12325

Άλκης Γούναρης
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Abstract: Η πρακτική εφαρμογή του κλασσικού θεωρητικού πλαισίου (Shannon, 1949) στην επικοινωνία, την πληροφορική και την τεχνητή νοημοσύνη, καθιστά την πληροφορία μια πραγματιστικά λειτουργική έννοια και ως εκ τούτου οι συνήθεις φιλοσοφικές διαμάχες ρεαλιστών - αντιρεαλιστών σχετικά με την οντολογική υπόσταση της μπαίνουν σε δεύτερο πλάνο. Δεν ισχύει όμως το ίδιο όταν μεταφέρουμε την χρήση του όρου «πληροφορία» στο πεδίο των επιστημών της νόησης. Το πρόβλημα του οντολογικού status της πληροφορίας θα έπρεπε να αποτελεί πρωτεύον ζήτημα για κάθε μοντέλο εξήγησης του μηχανισμού της ανθρώπινης νόησης (ΑΝ) καθώς και κάθε προσπάθεια προσομοίωσης της ΑΝ στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ). Συγκεκριμένα, η σύγχυση του τεχνικού όρου πληροφορία (με την τυπική έννοια) με τον σημασιολογικά ή και ψυχολογικά φορτισμένο όρο «πληροφορία» όπως χρησιμοποιείται από τους Stonier, Fodor, Dretske (2011), Floridi (2008) κ.α. και οι εξαρτήσεις αυτού από το (ιντερναλιστικό ή εξτερναλιστικό) νόημα ή και το σημασιολογικό περιεχόμενο ακόμα και τις εγγενείς αληθοτιμές, οδηγεί σε αδιέξοδο, καθώς αποδίδονται στον τεχνικό όρο, οντολογικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες που δεν έχει. Ακολουθώντας την κριτική του Dreyfus (2001) η ανακοίνωση επικεντρώνεται στο επιχείρημα ότι όροι όπως «επεξεργασία» «υπολογισμός» ή «ροή» πληροφορίας κ.α. όταν χρησιμοποιούνται -κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά- για να περιγράψουν μηχανισμούς που διέπουν διαφορετικής φύσης συστήματα, οδηγούν σε καταχρηστικό πολλαπλασιασμό οντοτήτων χωρίς να προσφέρουν (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) ικανοποιητικές λύσεις στην σύγκλιση των επιστημονικών πεδίων ΑΝ και ΤΝ.

Keywords: Information theory, information processing, data, artificial intelligence, human cognition, embodied cognition, radical embodied cognitive science