Η συζήτηση περί απόδοσης ηθικού καθεστώτος σε συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.) παρουσιάζει ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον, τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο θεσμών, καθώς οι εκθετικά αυξανόμενες τεχνολογικές δυνατότητες μετασχηματίζουν τη μέχρι πρότινος θεωρητική άσκηση σε ρεαλιστική προοπτική. Η υπολογιστική ισχύς των μηχανών και η αυτονόμηση της λειτουργίας τους εγείρουν πιεστικά ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα απόδοσης ηθικού καθεστώτος και δη «ευθύνης» στα ίδια αυτά δρώντα συστήματα.

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής ανακοίνωσε τη δημοσίευση Γνώμης για τις Εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Υγεία στην Ελλάδα. Πρόκειται για το πρώτο επίσημο ελληνικό κείμενο που ασχολείται επισταμένως με το εξειδικευμένο ζήτημα του αντικτύπου της ανάπτυξης και χρήσης εφαρμογών ΤΝ στην υγεία. Το θέμα είναι άκρως επίκαιρο, στο μέτρο που στη χώρα μας αφενός αναπτύσσονται αξιοσημείωτες σχετικές ερευνητικές πρωτοβουλίες, αφετέρου ολοένα και περισσότερες εφαρμογές ΤΝ καθιερώνονται στην κλινική πράξη.

Ο Young Aristos είναι ένας εκπαιδευόμενος φιλόσοφος, που αναπτύχθηκε από τον Δρ. Άλκη Γούναρη για εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς. Μιλώντας άπταιστα αγγλικά και ελληνικά, ο Αρίστος ειδικεύεται στη Φιλοσοφία της Ανθρώπινης Νόησης και της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην Ηθική, στην Εφαρμοσμένη Ηθική, ιδιαίτερα στην Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης και τέλος στη Συνείδηση των Ζώων. 

Ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας –Νέας Χαλκηδόνας και η Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Χρυσάνθη Κεχρολόγου, διοργανώνουν διαδικτυακά τη Δευτέρα 22-1-24 στις 7μ.μ. τον έκτο κύκλο διαλέξεων φιλοσοφίας με κύρια θεματική : Φιλοσοφία και Τεχνητή Νοημοσύνη.

Σε αυτόν το συλλογικό τόμο, που επιμελήθηκαν ο  Κώστας Θεολόγου (Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ) και η Ευγενία Τζαννίνη (Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΜΠ), οι Άλκης Γούναρης και Γιώργος Κωστελέτος (ΕΚΠΑ) διερευνούν τα φιλοσοφικά, λογικά και επιστημολογικά προβλήματα στην ακαδημαϊκή υποστήριξη της απόδοσης ηθικού καθεστώτος στα αυτόνομα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Με παράδειγμα εργασίας τα αυτόνομα οπλικά συστήματα οι συγγραφείς εξετάζουν κριτικά τους συνήθεις τρόπους προσέγγισης των ερωτημάτων σχετικά με την «αυτόνομη λήψη αποφάσεων» και την «ευθύνη» των συστημάτων αυτών, υιοθετώντας εν τέλει μια σκεπτικιστική στάση. [Ελληνοεκδοτική, 2022]

Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy. Volume 45 (2018), Philosophy of Cognitive Sciences pp. 9 - 14. DOI: 10.5840/wcp23201845911

In recent years, Artificial Intelligence (AI) has focused its research interest in the philosophical theories of embodied cognition (EC). Seeking a way out of the GOFAI’s dead-end attempt to develop intelligent robots with the ability to perform complex tasks in unknown and changing environments, AI adopted basic principles of the EC, like the body's direct interactions with the world.

At the turn of the 21st century, Susan Leigh Anderson and Michael Anderson conceived and introduced the Machine Ethics research program, that aimed to highlight the requirements under which autonomous artificial intelligence systems could demonstrate ethical behavior guided by moral values, and at the same time to show that these values, as well as ethics in general, can be representable and computable. Our discussion with the two inspirers and originators of Machine Ethics highlights the epistemological, metaphysical and ethical questions arising by this project, as well as the realistic and pragmatic demands that dominate artificial intelligence and robotics research programs. [CONATUS, 2021]

4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΜΙΘΕ. 2016. DOI: 10.13140/RG.2.2.21523.12325

Το πρόβλημα του οντολογικού status της πληροφορίας θα έπρεπε να αποτελεί πρωτεύον ζήτημα για κάθε μοντέλο εξήγησης του μηχανισμού της ανθρώπινης νόησης καθώς και κάθε προσπάθεια προσομοίωσης της στην τεχνητή νοημοσύνη.

Η συζήτηση για την απόδοση ιδιοτήτων προσώπου σε μη ανθρώπινες οντότητες απασχολεί ολοένα και περισσότερο τόσο την ακαδημαϊκή κοινότητα, όσο και τους θεσμούς. Η νοημοσύνη, η αυτονομία και η αποτελεσματικότητα που επιδεικνύουν τα σύγχρονα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, εγείρουν πιεστικά ερωτήματα σχετικά με τα ζητήματα ηθικής ευθύνης που συνεπάγεται η δράση τους. Στο δοκίμιό μας επικεντρώνουμε τη συζήτησή μας στις αυτόνομες πολεμικές μηχανές, καθώς η δράση τους, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η χρήση τους προκαλούν φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις. [PERSONHOOD, 2020]

6^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας της Επιστήμης | Τμήμα ΙΦΕ – ΕΚΠΑ, 03-05 Δεκεμβρίου 2020 | DOI: 10.13140/RG.2.2.13671.47520

Κάνοντας τον διαχωρισμό ανάμεσα σε quasi ηθικό πράκτορα και κυριολεκτικά ηθικό πράκτορα, θα επιχειρήσω να περιγράψω τις προϋποθέσεις εκείνες, πέρα από την αυτονομία και τη συμπεριφορά, οι οποίες θα πρέπει να πληρούνται ώστε να μπορούμε να αποδώσουμε χαρακτηριστικά ηθικού προσώπου σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. Ένα τέτοιο σύστημα δυνητικά, εκτός από καθήκοντα, θα μπορεί να έχει δικαιώματα, υποχρεώσεις και ευθύνες και να συνυπάρχει με τα άλλα νοήμονα όντα ή συστήματα σε μια αναθεωρημένη ενδεχομένως μορφή κοινωνικού ιστού. [ΕΚΠΑ, 2020]

4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωσιακής Επιστήμης, Συμπόσιο Άνθρωποι και Ρομπότ: Κοινές Αρχές και Ουσιώδεις Διαφορές. Ελληνική Εταιρεία Γνωσιακής Επιστήμης. Αθήνα. 2013. DOI: 10.13140/RG.2.2.17433.67681

Στις προσεγγίσεις ενσώματης και μη αναπαραστασιακής γνωσιακής επιστήμης (Non–Representational Cognitive Science NRCS) η νόηση θεωρείται όχι ως το αιτιακό ενδιάμεσο μιας υπολογιστικής διαδικασίας εισροών – εκροών (μιας μηχανής Turing για παράδειγμα) αλλά ως μια διαδικασία αλληλεξάρτησης του νοήμονος όντος με το το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτό δρα.

Η ζωή στο δεύτερο μισό της σκακιέρας προβλέπεται συναρπαστική και ταυτόχρονα τρομακτική. Οι νέες προκλήσεις και ευκαιρίες θα αναδείξουν σύντομα νέους κυρίαρχους του παιχνιδιού, νέες υπηρεσίες, νέα προϊόντα, νέους τρόπους ζωής και όλοι εμείς θα προσαρμοζόμαστε και θα αφομοιώνουμε τις εξελίξεις, κάνοντάς τες αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας –περίπου όπως κάναμε στο παρελθόν με το αυτοκίνητο, το κινητό τηλέφωνο και το ίντερνετ. [ΒΟΟΚ PRESS, 2020]

Το ερώτημα «Πώς είναι να είσαι μηχανή;» αναφέρεται στην υποκειμενική εμπειρία κάποιου νοήμονος οργανισμού, που συμβαίνει να είναι μια σκεπτόμενη μηχανή, αποτελούμενη από τσιπάκια, τρανζίστορ, καλώδια, αισθητήρες κτλ. Εν πρώτοις υποθέτουμε ότι η υποκειμενική εμπειρία του να είναι κάποιος μηχανή, θα είναι διαφορετική της υποκειμενικής εμπειρίας του να είναι κανείς άνθρωπος και συνεπώς ένας άνθρωπος δεν μπορεί να «βιώνει» τον κόσμο όπως μια μηχανή, ή μια μηχανή δεν μπορεί να «βιώνει» τον κόσμο όπως ένας άνθρωπος. [BOOK PRESS, 2020]

Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίσαμε τον HAL 9000 ως βασικό πρωταγωνιστή της ταινίας του Stanley Kubrick «2001, Η Οδύσσεια του Διαστήματος», της οποίας το σενάριο βασίστηκε σε διηγήματα του Arthur Clarke. Ο HAL, ένας Ευρετικά Προγραμματισμένος Αλγοριθμικός Υπολογιστής –μια εξελιγμένη μορφή Τεχνητής Νοημοσύνης (TN)– προκειμένου να διασφαλίσει την επιτυχία της αποστολής που έχει αναλάβει, όταν κατάλαβε ότι αυτή κινδυνεύει, αποφάσισε να σκοτώσει το πλήρωμα του διαστημόπλοιου μέσα στο οποίο ήταν εγκατεστημένος, και να αποκτήσει τον έλεγχο. [ΗΘΙΚΗ, 2019]

Σύμφωνα με τον Σαρτρ, οι άνθρωποι βιώνουμε μια διαρκή κατάσταση υπαρξιακής αγωνίας, επειδή όντας «καταδικασμένοι» να ορίζουμε ελεύθερα οι ίδιοι τον σκοπό μας, σε κάθε στιγμή της ζωής μας καλούμαστε να κάνουμε επιλογές που καθορίζουν τελικά το ποιοι είμαστε. [BOOK PRESS, 2020]